Vrijen zou prettig moeten zijn, voor iedereen. Toch heeft maar liefst 10% van de vrouwen regelmatig pijn tijdens seks. Dit wordt dyspareunie genoemd. Het woord stamt uit het Grieks en betekent moeilijkheid (dys) met gemeenschap (pareunie). Dyspareunie kan lichamelijke en psychische oorzaken hebben. Hoe ga je er best mee om?
Dyspareunie kan zowel bij de ingang van de vagina voorkomen of rond de schaamlippen en clitoris (oppervlakkige dyspareunie) als dieper in de vagina en onderbuik (diepe dyspareunie).
Mogelijke lichamelijke oorzaken voor de pijn zijn:
- Een aandoening, zoals een infectie of ontsteking aan de schaamlippen, aandoeningen van de vagina, baarmoeder of eierstokken;
- Een seksueel overdraagbare aandoening (SOA);
- Te strakke hechting of littekenweefsel na de bevalling;
- Kloofjes en scheurtjes in en rond de vagina;
- Een verzakking van de baarmoeder.
Onvoldoende vochtigheid
Vaginale droogheid kan een gevolg zijn een verstoring van de hormoonbalans, zoals tijdens de menopauze. De vaginawand wordt dan droger en minder veerkrachtig. Ook operaties en behandelingen zoals bestraling kunnen vaginale droogte veroorzaken.
Onprettige sekstechniek
Pijn bij het vrijen kan ook het gevolg zijn van een verkeerde sekstechniek, bijvoorbeeld te harde of onhandige stimulatie van de clitoris of geen of een te kort voorspel. De enige oplossing hier is een open communicatie met je partner. Praat over je verlangens, ook buiten de slaapkamer. Geef aan wat prettig is en wat niet en waarom. Het onderwerp zou geen taboe mogen zijn. Een seksuoloog kan ook helpen een goede communicatie op te starten.
Stress, schaamte of angst
Er zijn ook niet-lichamelijke redenen die een plezierig seksleven in de weg staan. Angstgevoelens (bijvoorbeeld na een nare ervaring of medische handeling) kunnen ervoor zorgen dat je niet meer opgewonden wordt. Deze angst- en schuldgevoelens kunnen ook aanwezig zijn zonder negatieve ervaring. Stress is bijvoorbeeld ook een domper op je seksleven.
Al deze gevoelens kunnen ervoor zorgen dat je geen zin hebt in seks. Je raakt niet opgewonden en je lichaam is niet klaar om te vrijen. Als je toch seks hebt, kan dit pijnlijk zijn. Deze ervaring sla je op, waardoor je de volgende keer nog meer gespannen bent en het nog pijnlijker kan zijn. Algauw zit je in een vicieuze cirkel dat kan leiden tot helemaal geen seks meer willen.
1 ding is heel belangrijk: vrij nooit tegen je zin. Ook niet omdat je denkt dat het ‘nou eenmaal moet’ of om je partner een plezier te doen. Vrijen tegen je zin zorgt er alleen maar voor dat het de volgende keer nog meer tegen gaat staan.
Communiceer en ontspan
Bij dyspareunie zonder lichamelijke oorzaak is een open communicatie met je partner heel belangrijk. Dit creëert een veilige en ontspannen omgeving, waarin je je begrepen en gerespecteerd voelt. Deze omgeving is juist nodig om je lichaam weer te vertrouwen en het plezier in seks te hervinden.
Als penetratie erg pijnlijk is geweest, is het beter om een periode niet meer te focussen op dat aspect van seks. Ga seksueel contact niet vermijden, maar forceer ook niets. Lichamelijk contact zonder penetratie maar met focus op genot kan ervoor zorgen dat je seks niet meer associeert met pijn, maar met plezier en verbondenheid. Dit zal helpen de balans te herstellen en het vertrouwen te herwinnen.
Bronnen:
